ေခါငး္စဥ္အမွန္က ေဆးလိပ္ျဖတ္ျခင္း ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တမင္သက္သက္ ေဘးလိပ္ျဖတ္ျခငး္လို႕ ေရးလိုက္တာပါ။
ေဆးဆိုတာ
လူေတြအတြက္ေကာငး္က်ိဳးျပဳတဲ့အရာပါ။ ေကာင္းတဲ့ေနရာမွာ မ်ားေသာအား
ျဖင့္အသုံးျပဳတဲ့စကားလုံးပါ။ ဒါေပမယ့္ ေဆးလိပ္လို႕ဆိုလိုက္တာနဲ႕ လုံးဝေကာငး္ဖို႕မရွိ၊ ဆိုးက်ိဳးေတြခ်ည္းပါပဲ။
ကဲ.... ဒီေတာ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးသာရွိတဲ့ ေဆးလိပ္ကုိ ေဘးလိပ္လို႕ပဲေခၚတာ လိုက္ဖက္သင့္ေတာ္တယ္လို႕
ကၽြန္ေတာ္ထင္ပါတယ္။
အခုေခတ္ လူငယ္အမ်ားစုေသာက္ေနၾကတဲ့ စီးကရက္ဟာ စပိန္ႏိုင္ငံက သူေတာင္းစားေတြ စေသာက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ (မယုံရင္ google ထဲကေန cigarette's history ဆုိၿပီးရွာၾကည့္ပါ။ ) သူေတာငး္စားေတြက ေဆးျပငး္လိပ္ဖိုး မတတ္ႏုိင္လို႕ ေဆးျပင္းလိပ္အတိုေလးေတြ လိုက္ေကာက္၊ အဲဒီ့ထဲက ေဆးသားစေလးေတြကုိ စကၠဴနဲ႕ လိပ္ေသာက္ရင္း စီးကရက္ဆုိတာ စတင္ျဖစ္ေပၚလာတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ခုေခတ္လူငယ္
ေတြေသာက္ေနတဲ့ စီးကရက္ဟာ စပိန္က သူေတာငး္စားေတြစေသာက္ခဲ့တာပါလားလို႕ သိေစခ်င္ပါတယ္။
ေဆးလိပ္ေသာက္တဲ့သူတုိငး္ က်ိန္းေသေပါက္နီးပါး ျဖစ္ႏိုင္တာေတြက အဆုတ္ကင္ဆာ၊ ႏွလုံးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါ နဲ႕ Emphysma တို႕အျပင္တျခား ေၾကာက္မက္ဖြယ္ ေရာဂါဆိုးေတြလညး္ ရွိပါေသးတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေဆးလိပ္ေသာက္သုံးသူေတြ 420000 ( ေလးသိန္းႏွစ္ေသာင္း ) ခန္႕ဟာ ေဆးလိပ္မွာ ပါဝင္တဲ့ေဆးရြက္ၾကီး (Tobacco) ေၾကာင့္ ႏွစ္စဥ္ ေသဆုံးခဲ့ရပါတယ္။ ပုိဝမ္းနညး္စရာေကာငး္တာက ေဆးလိပ္မေသာက္တတ္ေပမယ့္ second hand smoking လို႕ေခၚတဲ့ တစ္ဆင့္ရႈမိရာကေန ေသဆုံးတဲ့သူေပါင္း ႏွစ္စဥ္53000 ခန္႕ ရွိပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္ခ်စ္သူအနားမွာ၊ ကေလးေတြရွိတဲ့ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ၊ လူၾကားသူၾကားမွာ
ေဆးလိပ္မေသာက္ၾကပါနဲ႕။ ကိယ္တုိင္က မေသာက္ပဲေနႏို္င္ရင္ အေကာငး္ဆုံးပါပဲ။ ေသာက္ေနတယ္ဆိုရင္ လညး္ ရေအာင္ျဖတ္ၾကပါ။
ဆရာမငး္လူရဲ႕စကားကုိခဏငွါးသုံးရမယ္ဆိုရင္
"မေသာက္တတ္ခင္က ျဖတ္လိုက္တာ အေကာငး္ဆုံးပါပဲ"
ေဆးလိပ္မွာပါတဲ့ နီကုိတင္းဟာ အလြန္အားျပင္းတဲ့ ေဆး(အဆိပ္) တစ္မ်ိဳးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ့
အစက္ေလးသုံးစက္ေလာက္ဟာ လူတစ္ေယာက္ကုိ ခ်က္ခ်င္းေသေစႏိုင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကင္ဆာရဲ႕ သုံးဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္း30%ဟာေဆးလိပ္ေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ေဆးလိပ္ေသာက္တတ္သူတစ္ဦးေၾကာင့္
ေဘးနားကမေသာက္တတ္တဲ့ မိသားစုဝင္ေတြမွာအဆုတ္ကင္ဆာျဖစ္ႏို္င္ေခ်ရွိပါတယ္။ေဆးလိပ္ေငြ႕ကုိရွဴရႈိက္ၿပီးၾကီးျပငး္ရမယ့္ ကေလးေတြမွာလညး္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအတြက္ျပသနာေတြရွိသလိုအနံ႕ခံစြမ္းရည္ေတြဆုံးရႈံးရပါတယ္။
အကယ္၍ေဆးလိပ္ျဖတ္ဖို႕သင္ဆုံးျဖတ္ၿပီးၿပီဆိုရင္ေအာက္ပါနည္းလမ္းေတြနဲ႕တတ္ႏိုင္သေလာက္ကူညီပါရေစ။
ေဆးလိပ္ျဖတ္မယ္ဆိုရင္္
၁။ ။ေဆးလပ္ျဖတ္ခ်င္တဲ့စိတ္ကုိေမြးပါ။ ဆုံးျဖတ္ပါ။
၂။ ။ေဆးလိပ္ျဖတ္ရတဲ့ အေၾကာငး္ျပခ်က္ေတြရွာပါ။ စာရငး္ျပဳစုပါ။
၃။ ။ေဆးလိပ္ျဖတ္ႏိုင္ရန္ သင္ကိုယ္တိုင္စတင္လုပ္ေဆာင္ပါ။ ၾကိဳးစားပါ။
၄။ ။ေဆးလိပ္ျဖတ္ေသာ ျပကၡဒိန္တစ္ခုထားပါ။ ရက္စြဲသတ္မွတ္ပါ။
၅။ ။ေကာငး္ျမတ္တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ထားပါ။ ယုံၾကည္စိတ္ေမြးပါ။
၆။ ။ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ (withdrawal symptoms)ဟာ ေခတၱခဏသာျဖစ္တယ္လို႕နားလည္ထားပါ။
စိတ္ဓါတ္ၾက့ံခိုင္ပါ။
၇။ ။တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိ အသိေပး၍ ျဖတ္ပါ။ ပါဝင္ပတ္သက္ခိုင္းပါ။
နညး္လမ္းမ်ား
၁။ ။ အစ္ိမ္းလိုုက္ျဖတ္ျခင္း ၊ တုံးတိျဖတ္ျခင္း ။
၂။ ။ အေရအတြက္ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း ၊ တျဖည္းျဖည္းျဖတ္ျခင္း ။
၃။ ။ တဝက္သာေသာက္ျခင္း ၊ တဝက္မွ စ၍ျဖတ္ျခင္း။
၄။ ။ တစ္နာရီျခားေအာင္ေစာင့္၍ ေသာက္ျခင္း။ (wait one hour before first smoke )
ေဆးလိပ္တကယ္ျဖတ္ၿပီဆုိရင္ ( အဲဒီ့ေန႕က်ရင္ )
၁။ ။ရွိသမွ် ေဆးလိပ္အားလုံး ဝဲပစ္လိုက္ပါ။ သူမ်ားကုိေပးတာမ်ိဳးလညး္မလုပ္ပါနဲ႕။
၂။ ။ ေဆးလိပ္မဝယ္ႏိုင္ရန္ လက္ထဲတြင္ ပိုက္ဆံမရွိေအာင္ေနပါ။ရွိလွ်င္ ကုန္ေအာင္သုံးလိုက္ပါ။
၃။ ။ ေဆးလိပ္ေသာက္လို႕ မရတဲ့ေနရာေတြမွာ အခ်ိန္ကုိ အက်ိဳးရွိစြာ ကုန္လြန္ေစပါ။
၄။ ။ ေရမ်ားမ်ားေသာက္ပါ။
၅။ ။ အရက္မေသာက္ပါနဲ႕။ ေရွာင္ၾကဥ္ပါ။
၆။ ။ ေဆးလိပ္ေသာက္မယ့္အစား တစ္စုံတစ္ေယာက္ကုိေအာ္ေခၚပါ။ အေဖာ္လုပ္ပါ။ ဖုန္းေျပာပါ။
၇။ ။ သြားၾကားထိုးတံကုိ ေၾကညက္ေအာင္ဝါးပါ။
ဂ။ ။ ေဆးလိပ္မေသာက္တတ္သူမ်ားနဲ႕ ေပါငး္သင္းပါ။
၉။ ။ ေဆးလိပ္အေၾကာငး္ ေလ့လာၾကည့္ပါ။ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာၾကည့္ပါ။
၁၀။ ။ ေဆးလိပ္ေသာက္ခ်င္လာလွ်င္ လက္ႏွစ္ဘက္လုံးအနားမေပးပါနဲ႕။ လက္နဲ႕လုပ္ရမယ့္ အလုပ္မ်ိဳး
မ်ားမ်ား လုပ္ေပးပါ။
၁၁။ ။ သြားတိုက္ပါ ။
၁၂။ ။ ရႏိုင္သမွ် အနားယူပါ။ ( Get plenty of rest )
၁၃။ ။ ေနၾကာေစ့စားပါ။
၁၄။ ။ ေရခ်ိဳးပါ။
၁၅။ ။ အေမႊးတိုင္ ထြန္းထားပါ။
ေဆးလိပ္ျဖတ္စဥ္ခံစားရေသာလကၡဏာမ်ား (Withdrawal symptoms )
၁။ ။ ပါးစပ္ေျခာက္ေသြ႕ျခငး္ dry mouth
၂။ ။ ေခါင္းကိုက္ျခင္း
၃။ ။ စိတ္ပူပန္စြာ အိပ္ေပ်ာ္ျခငး္ ။
၄။ ။ ဆာေလာင္ျခငး္
၅။ ။ စိတ္တငး္ၾကပ္ျခငး္
၆။ ။ ေခ်ာငး္ဆိုးျခငး္
ကဲ.... သူငယ္ခ်ငး္ ေသခ်ာဖတ္ၿပီးသြားၿပီလား။ သူငယ္ခ်ငး္အတြက္ တစ္စုံတစ္ရာ အက်ိဳးျပဳမယ္ဆိုရင္ပဲ
ေက်နပ္ပါၿပီ။ လူေတြဟာ တစ္စုံတစ္ရာကုိမွတ္သားတဲ့အခါ ေရတိုမွတ္ဥာဏ္၊ ေရရွည္မွတ္ဥာဏ္ ဆိုၿပီး အလို
အေလ်ာက္ ခြဲျခားမွတ္သားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါကုိအသုံးခ်ၿပီး အခ်က္အလက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကုိ မွတ္သားႏိုင္
သူေတြကုိ လူေတာ္ေတြအျဖစ္ သတ္မွတ္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္အေပၚကေျပာခဲ့တာေတြကုိ ေရရွည္မွတ္ဥာဏ္
နဲ႕ေသခ်ာ မွတ္သားထားေစခ်င္ပါတယ္။
Everyone must quit smoking. Everyone knows who smokes. Present these ideas to them
or yourself.
ကၽြန္ေတာ္ ဆယ္တန္းေက်ာင္းသားဘဝကေဆးလိပ္စေသာက္ခဲ့တာခုဆိုရင္ ငါးႏွစ္ေက်ာ္ ေျခာက္ႏွစ္
ထဲကုိ ဝင္လာပါၿပီ။ ဒီ့အရင္က ျဖတ္ဖို႕ၾကိဳးစားခဲ့ေပမယ့္ စိတ္ဓါတ္ေပ်ာ့ည့ံတာေၾကာင့္ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ကၽြန္
ေတာ္ ရဲဝံ့စြာေျပာရဲပါတယ္။ ေဆးလိပ္ေသာက္ေနတဲ့သူအားလုံးဟာ စိတ္ဓါတ္ေပ်ာ့ညံ့သူေတြသာျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ မွန္ေသာစကားကုိေျပာတာပါ။ သူတို႕မွာ ေဆးလိပ္ျဖတ္ဖို႕အတြက္ စိတ္ဓါတ္ၾကံ့ခို္င္မႈ မရွိလို႕ပါ။ စိတ္ဓါတ္ၾကံ့
ခိုင္မႈသာမရွိတာပါ.... အေၾကာငး္ျပခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးကေတာ့ သူတို႕ပါးစပ္ထဲမွာ အဆင္သင့္ရွိေနပါတယ္။
ဆယ္ေက်ာ္သက္ေတြကုိ ကၽြန္ေတာ္မွာခ်င္တာက အစမလုပ္မိပါေစနဲ႕။ ျပန္ျဖတ္ဖို႕ မလြယ္လို႕ပါ။ ေဆး
လိပ္ေသာက္တာကုိ ဘယ္သူကမွအားေပးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ေကာငး္က်ိဳးတစ္ခုမွလညး္ မရွိပါဘူး။ ပုိၿပီးေတာ့လညး္
စတိုင္က်မလာပါဘူး။ အထင္ၾကီးစရာလညး္ တစ္ကြက္မွ မရွိပါဘူး။ လက္ခ်ိဳးေရလို႕ရတဲ့ အသိဥာဏ္မရွိတဲ့ မိန္း
ကေလးတခ်ိဳ႕ေလာက္ပဲ မိုက္မဲစြာ အထင္ၾကီးၾကတာပါ။
မိန္းကေလးေတြအေနနဲ႕လည္း ကိုယ့္ခ်စ္သူေဆးလိပ္ေသာက္တာကုိ လုံးဝျဖတ္ခိုင္းသင့္ပါတယ္။ ပုိင္
တယ္ဆုိရင္ေျပာတာပါ။ ေတာ္ၾကာ ေဆးလိပ္ေတာ့မျဖတ္ႏုိင္ဘူး၊ ခ်စ္သူကိုပဲ ျဖတ္မယ္ဆုိရင္ ဒုကၡမ်ားေနပါဦးမယ္။
လက္ထပ္ဖုိ႕အထိ ရည္ရြယ္ထားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ပုိလုိ႕ေတာင္ ေဆးလိပ္ျဖတ္သင့္ပါတယ္။ သေႏၶမရႏိုင္တဲ့အထိ
လူညႊန္႕တုံးေစတတ္လို႕ပါ ။
အခ်က္အလက္အားလုံးကုိ Quit smoking အက္ေဆးေတြထဲက သင့္ေတာ္သလိုဘာသာျပန္ထားတာပါ။
ကၽြန္ေတာ္ေပးတဲ့ နညး္ေတြကေဆးလိပ္ျဖတ္မယ့္သူေတြအတြက္ အသုံးဝင္ လိမ့္မယ္လို႕ထင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ သံေယာဇဥ္ၾကိဳးကုိ ဘယ္လိုနညး္ေတြနဲ႕ အျပတ္ျဖတ္မလဲဆိုတာ မသိလို႕...........
သိတဲ့သူမ်ားရွိရင္ ေဝမွ်ေပးၾကပါဦး.............
Forward Mail မွတဆင္မွ်ေ၀ပါသည္
